رابطه استفاده از پستانک با نحوه تغذیه در شیرخواران کم سن

سابقه و هدف: سازمان جهانی بهداشت استفاده از پستانک توسط شیرخواران را یکی از عوامل مخدوش کننده شیردهی موفق برشمرده است؛ اما چندین مطالعه اخیر این اصل را زیر سؤال برده اند. این پژوهش با هدف تعیین تأثیر پستانک بر روی نحوه تغذیه شیرخواران در شش ماه اول زندگی انجام شد. روش بررسی: تحقیق به روش هم گروهی تاریخی در 2 گروه کودکانی که در زمان شیرخوارگی به طور مداوم از پستانک استفاده کرده بودند (گروه مورد) و کودکانی که هیچگاه به آنها پستانک داده نشده بود (گروه شاهد) انجام گرفت. مادرانی که فرزندانشان بین 5 تا 24 ماه سن داشتند و در طول زمان تحقیق، به مراکز بهداشت مراجعه کردند، وارد مطالعه شدند. مادران شاغل و همچنین مادرانی که شیرخوارانشان دچار بیماری های مزمن و یا ناهنجاری های مادرزادی بودند، از مطالعه حذف شدند. پرسنل آموزش دیده بعد از مصاحبه با مادران اطلاعات مربوط به فاکتورهای مرتبط با شیردهی را در فرمِ از پیش تعیین شده ثبت نمودند. سپس داده های جمع آوری شده مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: تعداد 450 شیرخوار وارد مطالعه شدند. بعد از حذف شیرخواران دارای عوامل مداخله گر شیردهی، این تحقیق بر روی 307 شیرخوار و مادرانشان انجام گرفت. تنها شیر استفاده شده برای تغذیه 239 شیرخوار تا 3 ماهگی و 218 نفر حداقل تا 6 ماهگی شیر مادر بود. 75/24% از شیرخواران به پستانک عادت داشتند که در 80% آنها پستانک از روزهای اول زندگی شروع شده بود. در سن 3 ماهگی و همچنین در سن 6 ماهگی، بین قطع شیر مادر و استفاده از پستانک همبستگی مثبت وجود داشت (به ترتیب 038/0=p و 007/0=p). در سن 3 ماهگی تفاوت فاحش در قطع شیر مادر بین شیرخوارانی که عادت به پستانک داشتند و آنهایی که هیچ وقت از پستانک استفاده نکرده بودند وجود داشت (9/28% در مقابل 7/5%، 000/0=p). این تفاوت در سن 6 ماهگی نیز وجود داشت (1/46% در مقابل 4/10%، 000/0=p). نتیجه گیری: میزان قطع زودرس شیر مادر در شیرخوارانی که عادت به پستانک دارند، به طور قابل توجه بیشتر از شیرخوارانی است که این عادت را ندارند. واژگان کلیدی: پستانک، شیرخوار، تغذیه، شیر مادر.